Crisisbeheersing en innovatie

Test en herhaal innovaties in elke rampenoefening

We zijn genoodzaakt om vooruit te kijken en voorbereid te zijn op de toekomst. Dit doen wij al jaren en we hebben geleerd om nieuwe technieken en methoden te verzinnen en toe te passen, zoals de Deltawerken en Ruimte voor de Rivier. Daarom staat Nederland ook zo goed op de kaart wereldwijd, op gebied van waterbeheersing en waterveiligheid.

We komen steeds meer tot de conclusie dat we niet alles kunnen voorkomen, maar wel kunnen zorgen dat we de gevolgen beperken en snel en adequaat handelen. Hierin spreken we een nieuw scala aan innovaties aan; zowel in beheersing (processen/systemen/communicatie), als in technieken die snel kunnen worden toegepast in een tijdelijke situatie. De vragen zijn vervolgens: Hoe gaan we dit goed integreren, zodat de mogelijke innovaties die er zijn, ook worden ingezet en benut? Hoe krijgen we voldoende vertrouwen in deze innovatieve oplossingen, zodat we er ook mee gaan werken? Hoe zorgen we dat innovaties verder komen dan de tekentafel en test labs?

Het antwoord van de ConsulTable is: Pas meer innovaties toe in crisisbeheersing, juist omdat we hierin trainen en leren en continue streven naar verbetering van de werkprocessen. Dus test en herhaal innovaties en werkwijzen in elke rampenoefening. Dwing jezelf om minimaal 1 innovatie per oefening te testen en degene van de vorige keer te herhalen.

Waarom leggen we hieronder verder uit.

Draaiboeken en rampenoefeningen
Ten eerste worden de draaiboeken na elke oefening aangepast, dus op die manier borg je dat innovaties worden verankert in de procedures. Je wilt echter dat de werkwijze en de vinding zelf door de tijd heen worden verbeterd door voortschrijdend inzicht (dynamisch verankeren). Daarom is het belangrijk de vinding vaker te testen en dus te herhalen bij de volgende rampoefening. De verbeteringen komen automatisch in de draaiboeken.

Ten tweede worden er genoeg rampenoefeningen georganiseerd om een standaard te maken van het testen en herhalen van innovaties in de protocollen. Het aantal rampenoefeningen is sinds 9/11, de dijkdoorbraak in Wilnis en de vuurwerkramp in Enschede in Nederland sterk gestegen. Tijdens deze rampenoefeningen worden af en toe innovaties getest. Maar dat gebeurd nu nog niet standaard en niet vanuit de doelstelling om meer ruimte te bieden aan innovaties.  

Ervaring en bedrijfszekerheid
Ten derde gaat het implementeren van innovaties over het trainen van nieuwe werkwijzen. Mensen zijn gewoontedieren. Zonder dat we ons daar altijd bewust van zijn, houden we ons aan ongeschreven regels en gebruiken (de mores) die binnen een bepaalde context gelden. Zo denken crisisbeheersers vaak aan zandzakken, om het water te keren. Dat is niet heel raar, want dat is een beproefde methode die we al eeuwen toepassen. De huidige werkwijze is hierop afgestemd. Een nieuwe vinding als de Slamdam of Mobiele Dijken landen daardoor moeilijk in de wereld van de crisisbeheersing. De werkwijze is totaal anders vergeleken met het plaatsen van zandzakken: Mobiele Dijken claimt op haar website dat ze met 4 man zo’n 100 meter dijk per uur kunnen plaatsen. Dat lukt je met zandzakken niet. Hun vinding is veelvuldig getest in de praktijk en het blijkt te werken. Vanuit een recent onderzoek blijkt dat deze innovatie niet of nauwelijks bekend is en wordt toegepast in de crisisbeheersing. Dat is toch raar? Deze nieuwe werkwijze moet echter wel getraind worden met de mensen die de nieuwe vinding moeten gebruiken tijdens een ramp. Het meest logisch is om dat te doen tijdens een rampenoefening.

Ten slotte geldt zeker bij rampen dat men voor zekerheid kiest. Argumenten te over om vindingen die in de praktijk getest zijn, toch af te wijzen. Er zijn immers geen ervaringscijfers verzameld tijdens echte rampen. Dit betekend dat mensen die de nieuwe vindingen willen gebruiken, erop moeten kunnen vertrouwen. Vertrouwen krijgen, kan het beste door de vindingen zelf meerdere keren uit te proberen tijdens een rampenoefening. 

Kortom: Er worden in Nederland voldoende rampenoefeningen georganiseerd om innovaties in te testen en te herhalen. Het toepassen van nieuwe vindingen vergt ervaring van de mensen die tijdens een ramp in actie komen. Het is logisch om het trainen van innovaties onderdeel te maken van rampenoefeningen in de crisisbeheersing.